Ile zębów ma człowiek?

Zęby u człowieka stają się widoczne podczas pierwszych miesięcy życia, jednak wszystkie ich zalążki powstają już na etapie płodowym. Czy każdy człowiek ma tyle samo zębów? Ile zębów ma dziecko, a ile dorosły? Jakie funkcje pełnią poszczególne zęby? Sprawdzamy, jak wygląda uzębienie człowieka.

Spis treści:

1. Mleczaki – ile zębów ma dziecko?
2. Zęby stałe – kiedy się pojawiają i ile ich jest?
3. Ósemki – ile człowiek ma zębów mądrości?
4. Ile zębów trzonowych, a ile siekaczy ma człowiek?
5. Ile zębów ma człowiek z hiperdoncją?

Mleczaki – ile zębów ma dziecko?

Dziecięce zęby są dużo mniejsze od zębów dorosłego człowieka, co wynika z rozmiarów jamy ustnej – bo przecież wyrzynanie mleczaków rozpoczyna się już po kilku pierwszych miesiącach życia niemowlęcia. Jednak zalążki zębów, zarówno mlecznych, jak i stałych, powstają w naszym organizmie już w okresie płodowym.

Ile zębów mlecznych ma człowiek? Każdy z nas powinien ich mieć 20. Wyrzynanie ząbków u malucha rozpoczyna się po kilku miesiącach od porodu i przynosi dziecku dyskomfort. Objawami wychodzących ząbków są m.in. gorączka, nadmierna praca ślinianek i ból połączony ze swędzeniem dziąseł, co może powodować ogólne rozdrażnienie i brak apetytu. Pomocne wówczas stają się specjalne łagodzące żele na ząbkowanie i gryzaczki, szczególnie te, do których można włożyć chłodne owoce.

Pierwsze pojawiają się dolne siekacze, czyli jedynki na żuchwie niemowlęcia. Zwykle proces rozpoczyna się między 4. a 6. miesiącem życia dziecka, jednak czas wyrzynania się ząbków może być różny, dlatego nie należy się przejmować, jeśli dziecko zaczyna ząbkowanie np. w 7. miesiącu życia. Kolejne pojawiają się jedynki górne, a następnie dwójki.

Po dwójkach na światło dzienne wychodzą czwórki, zarówno w górnej linii dziąseł, jak i dolnej. Dopiero po tym przychodzi czas na kły i drugie zęby trzonowe. Wszystkich mleczaków jest zatem 20, a ich stopniowe wychodzenie trwa nawet do 3. roku życia dziecka. Pojawianie się ząbków mlecznych jest procesem długotrwałym, a ich rozwój, już po wyrośnięciu, trwa do 3 lat.

Dbanie o mleczaki jest niezwykle ważne i przyczynia się do prawidłowego rozwoju zgryzu. Nie należy dopuszczać do rozwoju próchnicy i systematycznie odwiedzać stomatologa. Ucz swoje dziecko mycia ząbków od najmłodszych lat, aby wdrażać zdrowe nawyki, które zaprocentują w późniejszych latach, także przy pielęgnacji zębów stałych.

Zęby stałe – kiedy się pojawiają i ile ich jest?

Choć zalążki wszystkich stałych zębów są obecne w naszych dziąsłach już od momentu rozwoju płodowego, mineralizacja zębów stałych przebiega powoli, od pierwszych miesięcy życia. Dlatego też tak ważna jest odpowiednia dieta maluszka i dostarczanie mu bogatych w wapń produktów. Gdy zęby stałe rozpoczynają proces wyrzynania się, pierwsze zęby dziecka zaczynają się chwiać.

Dzieje się tak, ponieważ już od około 4-5 roku życia dziecka, korzenie zębów mlecznych wchodzą w proces zanikania i przygotowują miejsce na stałe uzębienie. Wypierane przez wzrastające zęby stałe mleczaki zaczynają wypadać po około 2 latach, czyli mniej więcej w wieku 6-7 lat. Choć jako pierwsze wypadają zwykle jedynki, to jednocześnie rozpoczyna się proces wyrzynania zupełnie nowych zębów trzonowych, czyli szóstek.

Kolejność wzrastania stałego uzębienia postępuje do wnętrza jamy ustnej, od jedynek, czyli siekaczy przyśrodkowych, przez siekacze boczne, kły oraz pierwsze zęby przedtrzonowe (czwórki). Rozwój stałego uzębienia przebiega stopniowo i do pełnego wyrośnięcia piątek, szóstek i siódemek mija zwykle kilka lat. Ile zębów stałych ma człowiek na etapie dorastania? Odpowiedź wydaje się oczywista – 28. Nie zapominajmy jednak o tych zębach, które wychodzą nieco później.

Ósemki – ile człowiek ma zębów mądrości?

Jako ostatnie powinny pojawić się trzecie trzonowce, tzw. zęby mądrości. Nie każdy jednak doświadcza wyrośnięcia ósemek, ze względu na kilka czynników. Jeśli nie pojawiły się u Ciebie ostatnie zęby, możliwe, że w ogóle nie masz ich zalążków. Nie powinieneś się jednak przejmować, ponieważ z reguły ostatnie zęby trzonowe są wyjątkowo problematyczne – ze względu na rozmiar i usytuowanie mogą powodować problemy ortodontyczne.

Może się też zdarzyć, że ze względu na brak miejsca w jamie ustnej, ósemki nie wyjdą na zewnątrz. Wówczas mogą przyjąć położenie poziome, co prawdopodobnie spowoduje ściśnięcie pozostałych zębów. Czasami ostatnie trzonowce wyrastają w niekorzystnym kierunku, raniąc jamę ustną – w takim przypadku należy usunąć ząb chirurgicznie.

Zwykle ósemki wyrastają pomiędzy 17. a 25. rokiem życia i łącznie są to cztery zęby, po jednym z każdej strony. Niekiedy zdarza się, że zalążków zębów mądrości jest mniej. Co ciekawe, zalążki zębów widać na zdjęciu panoramicznym, więc jeśli chcesz wiedzieć, ile ósemek Ci wyrośnie, wystarczy sprawdzić zdjęcie swojego uzębienia.

Ile zębów trzonowych, a ile siekaczy ma człowiek?

Na pytanie ile zębów stałych ma człowiek, odpowiedź wbrew pozorom nie jest jednoznaczna. Z założenia powinno ich być od 28 do 32, wliczając w to zęby mądrości, których, ze względu na uwarunkowania genetyczne, każdy może mieć inną liczbę. W skład uzębienia dorosłej osoby wliczają się:

• Siekacze przyśrodkowe – czyli jedynki, po dwa zęby w szczęce oraz żuchwie. Swoim kształtem w rzucie przypominają prostokąt. Geometrycznie klinowe zęby używane są do odgryzania części pokarmu,
• Siekacze boczne – dwójki, po dwa zęby w górnej i dolnej linii. Kształtem podobne do jedynek, choć zwykle są nieco mniejsze. Ich funkcja, podobnie jak siekaczy przyśrodkowych, także obejmuje odgryzanie kęsów,
• Kły – najdłuższe zęby człowieka, trzecie w kolejności, po dwa w obu liniach uzębienia. Geometryczny kształt trójek przypomina ostro zakończone stożki. Pomagają w rozdrabnianiu i oddzielaniu kęsów pożywienia. Co ciekawe, ich korzenie są najdłuższe spośród wszystkich ludzkich zębów,
• Przedtrzonowce – czyli czwórki i piątki, po dwa w szczęce i żuchwie. Ulokowane tuż za kłami, dzięki szerszej powierzchni żującej, z reguły zakończonej dwoma guzkami, pozwalają na dokładne rozdrabnianie jedzenia,
• Trzonowce – kolejno zęby szóste, siódme oraz ósme, po dwa w dolnym i górnym łuku zębowym. Charakteryzuje je największa powierzchnia żująca, zakończona z reguły czterema guzkami, która pomaga dokładnie miażdżyć pokarm.

Na to, ile zębów ma dorosły człowiek, wpływa wiele czynników, zarówno tych genetycznych, jak i wtórnych. Prawidłowa higiena jamy ustnej (a w tym odpowiednie szczoteczki oraz pasty do zębów) oraz wizyty kontrolne u stomatologa pozwolą Ci zachować pełny, zdrowy uśmiech na długie lata. Nieleczona próchnica, postępująca paradontoza, czy z pozoru niegroźna nadwrażliwość zębów mogą prowadzić do poważnych problemów, których skutkiem będzie konieczność usunięcia zębów. Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej, nie zapominając o doczyszczeniu przestrzeni międzyzębowych, aby cieszyć się zdrowymi zębami.

Ile zębów ma człowiek z hiperdoncją?

Na koniec ciekawostka – choć częściej słyszy się o niepełnym uzębieniu, bywają przypadki, kiedy w jamie ustnej pojawia się więcej niż przewidziane 32 zęby. Wtedy mówimy o hiperdoncji, którą najczęściej notuje się jako przypadłość dzieci i dotyczy uzębienia mlecznego. Zwykle pojawiają się wówczas dodatkowe kły, które są usuwane stomatologicznie i nie przynoszą poważnego zagrożenia zdrowotnego.

Autor: Marcin Sucharzewski

Specjalista w swoim fachu. W klinice odpowiada za pomoc w wyborze szczoteczek elektrycznych, past do zębów i innych akcesoriów stomatologicznych. Żywo zainteresowany nowinkami technologicznymi z branży oral care.